Arabia Felix: The Danish Expedition of 1761-1767

Thorkild Hansen. Harper & Row, New York and Evanston, 1964. 381 sayfa. 16×24 cm.

Çeşitli seyahat kitapları da bulunan Danimarkalı yazar Thorkild Hansen, Danimarka edebiyatının en çok okunan romancılarından biridir. Hansen, Kral V. Frederik’in İslâm dünyasına gönderdiği bilim adamlarından oluşan heyetinin 1761-1767 yılları arasında süren yolculuğunu tarihî roman şeklinde kaleme almıştır.

Bu heyet, 1761 Şubat’ında dilbilimci ve doğabilimcilerden oluşan 4 kişilik bir ekiple Greenland adlı gemiyle Kopenhag’dan ayrılarak 6 sene sürecek olan bir bilimsel keşif gezisine çıkar. Amaçları doğal tarih, coğrafya ve haritacılık gibi konularda
yeni araştırmalar yapmak olan bu kaşif grubu, Danimarka’dan başlayarak Hollanda, Fransa, Portekiz İspanya ve oradan Cebelitarık Boğazını geçerek Akdenize ve oradan da ilk noktaları olan İstanbul’a ulaşır. 6 sene süren bu yolculuk neticesinde dilbilimci ve doğabilimci 2 kişi hayatlarını kaybettiklerinden geriye sadece 3 kişi döner.

Hansen, romanın İstanbul ile ilgili bölümünde Şehrin sokaklarına ve genel görünümüne, burada yaşayanların Arap toplumu ile benzerlik gösteren kılık kıyafetlerine, sokak satıcılarına, Yahudi esnaflarına yer verir. Boğaz’da kayık üzerinde balık tutmanın son derece keyifli olduğuna değinen Hansen, şehrin bitki örtüsünü araştırmak ve İstanbul’un dar sokaklarında tarihi evleri yakından görüp incelemek için geziler yaptıklarından bahseder. Seyahatleri süresince rastladıkları Köle kızların yabancı olmaları sebebiyle kendilerine gösterdikleri garip davranışlarını, tek bir Türkçe kelime dahi bilmedikleri ve kızlar da herhangi bir yabancı dil bilmedikleri için aralarında sadece işaretleşerek anlaştıklarını ve beraberinde getirdikleri çeşitli meyve ve tatlıları onlar ile paylaşarak yakınlaşmaya çalıştıklarını ifade eder.

Thorkild Hansen, bu yolculuğa dair tüm detaylara Arabia Felix isimli tarihsel romanında yer vermiştir.

Müellifin biyografisi https://en.wikipedia.org/wiki/Thorkild_Hansen

Danimarka’nın 1761-1767 Keşif Gezisi https://en.wikipedia.org/wiki/Danish_Arabia_expedition_(1761%E2%80%9367)

Bu seyahate katılan Danimarka asıllı Alman Alman coğrafyacısı Carsten Niebuhr, gözlem ve hatıralarını Beschreibung von Arabien ve Reisebeschreibung nach Arabien und anderen umliegenden Ländern adlı iki kitapta toplamıştır.