[Charles] M[arie]. D’Irumberry de Salaberry,
Paris, 1813. 4 cilt: cilt 1- xiv, 367 s, 1 adet Brue tarafından çizilen geniş katlanan harita; cilt 2 – 395 s, cilt 3 – 358 s, cilt 4 – 347 s, 1 katlanır şecere, 13×23 cm
Batılılar tarafından yazılan Osmanlı tarihleri arasında seçkin bir yer tutan Salaberry Kontu’nun Osmanlı Tarihi, Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluşundan 1792’de imzalanan Yaş Antlaşmasına kadar olan dönemi içerir. Salaberry Kontu, 1790-1791 yıllarında Doğu Akdeniz ülkelerini içeren uzun bir seyahate çıkar. 5 Ekim 1790’da Paris’ten yola çıkan Salaberry Kontu’nun yolculuğu Kasım 1791’de Marsilya’da son bulmuştur. Bu seyahatname 60 mektuptan oluşmaktadır. O yıllarda Avrupa’da egemen olan anlayışın aksine olarak Osmanlı İmparatorluğu’nun meşruiyetini, gelenek ve göreneklerini doğru ve gerçekçi olarak yorumlayan Salaberry Kontunun eseri yayınlandığı dönemde büyük ilgi uyandırmıştır. Eserin 1.cildinde Türklerin kökeni, Anadolu’ya yapılan Türk göçleri, Osman Gazi’nin savaşları ve dönemi anlatılmaktadır. 2.cildinde Osmanlı Fransız ilişkileri ve Kanuni Sultan Süleyman dönemi anlatılmaktadır. 3. cilt II. Mustafa dönemini kapsamaktadır. Son ciltte ise III. Mustafa dönemi ve Rusya ile yapılan Yaş Antlaşması anlatılmaktadır. Kitabın ilginç tarafı Osmanlı-Rus ilişkileri ve II. Katerina hakkında ayrıntılı bilgi verilmiş olmasıdır.
Müellif, d’Herbelot, Hacı Halife, Sagredo, Cantemir, d’Ohsson, Lacroix, Marsigli, Busbecq gibi pekçok tarihçi ve seyyahın kitaplarından da yararlanmıştır.
Müellifin biyografisi https://fr.wikipedia.org/wiki/Charles-Marie_d%27Irumberry_de_Salaberry
