Ludovic de Contenson. Paris; Librairie Plon-1901, 9+279 sayfa, 2 katlanır harita. 12×18,5 cm.
19.yüzyıl sonu gibi kritik bir dönemeç noktasında Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanma dinamiklerini etnik ve dini açıdan ele alan bir kitap. Yazar Beyrut’tan İskenderun’a deniz yoluyla çıktığı yolculuğuna Halep’ten sonra kara yoluyla devam etmiş Urfa, Antep, Maraş çevrelerini de dolaşmış, çeşitli kesimlerden kişilerle yaptığı görüşşmelerdeki gözlemleriyle oldukça zengin bir malzeme toplamıştır. Ancak basit bir gözlemcinin ötesine geçerek başta Ermeni sorunu olmak üzere bölgenin Yakubi ve Nesturi gibi Hıristiyan mezheplerine mensup kavimlerin konumlarını ve bunların yerel düzeyde Kürtlerle ilişkilerini ve çatışmalarını da incelemiştir. Kitabın ilerleyen bölümlerinde beşeri coğrafyadan nüfusa bölgenin geleceğine ilişkin perspektiflere değinilmektedir.
Bu kitap 1913’te tercüme edilerek “Anadoluda Islahat: Ermeni Meselesi Suriye Meselesi” adıyla yayınlanmıştır.
Kitap hakkında bir değerlendirme yazısı için : Necati Çavdar “BİR FRANSIZ SEYYAHIN GÖZÜNDEN ERMENİ MESELESİ VE “ANADOLU ISLAHATI” https://www.academia.edu/38511723/B%C4%B0R_FRANSIZ_SEYYAHIN_G%C3%96Z%C3%9CNDEN_ERMEN%C4%B0_MESELES%C4%B0_VE_ANADOLU_ISLAHATI_
